Ιωάννης Κ. Βαλαβάνης MD, PhD
Χειρουργός Ορθοπαιδικός
Δ/ντής Τμήματος Σπονδυλικής Στήλης Ιατρικού Αθηνών
Επισκ. Καθηγητής Washington Universiy, Saint Louis, ΗΠΑ
http://www.spondiliki.gr
Η Ιδιοπαθής Εφηβική Σκολίωση (ΙΕΣ) είναι μια πραγματικά αινιγματική πάθηση. Είναι γνωστή εδώ και αιώνες, αλλά σήμερα ξέρουμε με απόλυτη βεβαιότητα και επιστημονική τεκμηρίωση ότι:
1. Προσβάλλει και παραμορφώνει αποκλειστικά μόνο την ανθρώπινη σπονδυλική στήλη.
2. Προσβάλλει πολύ περισσότερο τα κορίτσια από τα αγόρια.
3. Προσβάλλει και στρεβλώνει μία κατά τα άλλα υγιέστατη σπονδυλική στήλη μόνο όσο αυτή αναπτύσσεται.
4. Δημιουργεί συγκεκριμένες παραμορφώσεις (κυρτώματα), τα οποία εντοπίζονται στην θωρακική μοίρα προς τα δεξιά και στην οσφυϊκή μοίρα προς τ’ αριστερά. Στην θωρακο-οσφυϊκή μοίρα, η οποία παρεμβάλλεται ανάμεσα στον θώρακα και την οσφύ, τα σκολιωτικά κυρτώματα μοιράζονται ισόποσα σε δεξιά και αριστερά.
Στην Ιδιοπαθή Εφηβική Σκολίωση (ΙΕΣ), είναι απόλυτα προκαθορισμένα:
1. Το είδος κάθε κυρτώματος που θα δημιουργηθεί,
2. Η εντόπιση των κυρτωμάτων που θα σχηματισθούν και
3. Το τελικό μέγεθος που θα έχουν τα κυρτώματα που θα διαμορφωθούν.
Πρόσφατα τεκμηριώθηκε και η ταύτιση της Ιδιοπαθούς Εφηβικής Σκολίωσης (ΙΕΣ) με το γενετικό υλικό (DNA) και κατασκευάστηκε (2012) και ειδικό test για την ακριβή εκτίμηση της μελλοντικής πορείας μιας πρωτοεμφανιζόμενης σκολιωτικής καμπύλης.
Οι μοναδικές θεραπείες που αποδεδειγμένα μπορούν και επιρρεάζουν θετικά τα κυρτώματα της σπονδυλικής στήλης με Ιδιοπαθή Εφηβική Σκολίωση είναι αποκλειστικά:
1. Σωστά κατασκευασμένοι κηδεμόνες και
2. Χειρουργικές επεμβάσεις. Χαρακτηριστικό και των δυο ειδών θεραπείας, η εφαρμογή μεγάλων και συνεχών δυνάμεων για μεγάλα χρονικά διαστήματα πάνω στα οστά και όχι στα μαλακά ανατομικά στοιχεία.
Θεραπεία με κηδεμόνες
Εφαρμόζεται σε σχετικά μέτριες σκολιώσεις, μικρότερες από 40ο μοίρες. Θεωρητικά, οι πιέσεις από τον κηδεμόνα πρέπει να εξασκούνται 24 ώρες το 24ωρο γιατί η Ιδιοπαθής Εφηβική Σκολίωση δρα και παραμορφώνει τη σπονδυλική στήλη 24 ώρες το 24ωρο. Πρακτικά ο κηδεμόνας φοριέται λιγότερες ώρες, επειδή ο νέος άνθρωπος απλά δεν αντέχει την αδιάκοπη θεραπεία και πρέπει και να παίξει, να πλυθεί, να ηρεμήσει και να ξεκουραστεί. Δεν υπάρχουν “άνετοι” κηδεμόνες ούτε υπάρχει “εύκολη” θεραπεία με κηδεμόνες. Είναι όμως μια αναγκαστική και σχετικά αποτελεσματική θεραπεία η οποία υποχρεωτικά έχει μεγάλη καθημερινή διάρκεια, αλλά σχετικά καλά αποτελέσματα. Στόχος του κηδεμόνα είναι να κρατήσει τη σκολίωση στα επίπεδα που ήταν όταν άρχισε η θεραπεία.
Η χειρουργική θεραπεία
Η χειρουργική θεραπεία εφαρμόζεται σε σκολιώσεις μεγαλύτερες από τις 40ο μοίρες. Σ’ αυτές τις παραμορφώσεις οι δυνάμεις που αναπτύσσονται είναι μεγάλες και οι κηδεμόνες δεν μπορούν να τις ανταγωνισθούν. Με το χειρουργείο επιτυγχάνονται σε πολύ μικρό χρόνο, πολύ μεγάλες διορθώσεις οι οποίες μονιμοποιούνται εσωτερικά με σπονδυλοδεσία της σπονδυλικής στήλης με εξελιγμένα μεταλλικά εμφυτεύματα. Πλεονέκτημα της χειρουργικής θεραπείας είναι η γρήγορη αποκατάσταση και σχετικό μειονέκτημα η απώλεια της κίνησης με την αναγκαστική σπονδυλοδεσία ενός σχετικά μεγάλου τμήματος της σπονδυλικής στήλης.
ApiFix™. Η νέα μέθοδος
To ApiFix™ είναι μια νέα πραγματικά επαναστατική μέθοδος για την αντιμετώπιση της Ιδιοπαθούς Εφηβικής Σκολίωσης (ΙΕΣ). Μπορεί να παρομοιασθεί με συντηρητική θεραπεία, γιατί το εμφύτευμα που τοποθετείται (ApiFix™) είναι σαν εσωτερικός κηδεμόνας, είναι όμως και επεμβατική θεραπεία από τη στιγμή που η τοποθέτηση γίνεται με μικρή χειρουργική επέμβαση αλλά το τελικό αποτέλεσμα είναι η διόρθωση χωρίς να γίνεται σπονδυλοδεσία.
Ενδείξεις. Τρόπος θεραπείας
To ApiFix™ είναι ένα μικρό μεταλλικό διατεινόμενο εμφύτευμα το οποίο τοποθετείται με απλή, μικρο-επεμβατική τεχνική σε έφηβους ασθενείς με Ιδιοπαθή Εφηβική Σκολίωση (ΙΕΣ) και καμπύλες από 35ο – 40ο μέχρι 60ο – 65ο μοίρες οι οποίοι είτε: α) υποβάλλονται σε θεραπεία με κηδεμόνα είτε β) έχουν προγραμματισθεί για εγχείρηση με σπονδυλοδεσία. Η επέμβαση διαρκεί λιγότερο από 60′ λεπτά, η τομή είναι μόλις 10 εκ., η νοσηλεία 48 ώρες. Μετεγχειρητικά δε χρειάζονται ιδιαίτερες προφυλάξεις ή κηδεμόνας. Μετά τον πρώτο μήνα αρχίζουν απλές και εύκολες ασκήσεις με τις οποίες διατείνεται αυτόματα το εμφύτευμα και διορθώνεται η σκολίωση. Η παρακολούθηση και ο έλεγχος του εμφυτεύματος και των διορθώσεων γίνεται μόνο με απλές ακτινογραφίες. Ένα πρόσθετο μεγάλο πλεονέκτημα του ApiFix™ είναι η κάλυψή του με ειδική κεραμική επίστρωση και ειδικό πλάσμα, τα οποία εκμηδενίζουν την ανάπτυξη μικροβίων και την εμφάνιση μετεγχειρητικά φλεγμονών.
Αποτελέσματα
Στόχος της θεραπείας με το ApiFix™ δεν είναι ο απότομος ευθειασμός της σπονδυλικής στήλης με σκολίωση, αλλά η προοδευτική μείωση του κυρτώματος που έχει ήδη δημιουργηθεί. Με το μικρό αυτό εμφύτευμα καταργείται η βασανιστική θεραπεία με κηδεμόνα και οι μεγάλες επεμβάσεις με σπονδυλοδεσία για τις Ιδιοπαθείς Εφηβικές Σκολιώσεις (ΙΕΣ) από 35ο – 40ο μέχρι 60ο – 65ο μοίρες. Τα πρώτα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα ποσοστά διόρθωσης φτάνουν και ξεπερνάνε το 50% της αρχικής καμπύλης. Σκολιώσεις 40ο γίνονται μικρότερες από 20ο, σκολιώσεις 50ο διορθώνονται σε 25ο και σκολιώσεις 60ο μειώνονται στις 30ο.
Πλεονεκτήματα
Η θεραπεία της Ιδιοπαθούς Εφηβικής Σκολίωσης (ΙΕΣ) με το μίνι-εμφύτευμα ApiFix™ είναι μία πραγματική επανάσταση. Απαλλάσει τους έφηβους ασθενείς από την βασανιστική ταλαιπωρία της καθημερινής και μακρόχρονης θεραπείας με υπομασχάλιο κηδεμόνα ή από την καθιερωμένη ανοιχτή χειρουργική επέμβαση με σπονδυλοδεσία. Διατηρεί την ευλυγησία και την κίνηση της σπονδυλικής στήλης, τοποθετείται πολύ εύκολα και γρήγορα, δεν περιορίζει τους ασθενείς μετεγχειρητικά και δε χρειάζεται πρόσθετες συμπληρωματικές θεραπείες. Μπορεί να γίνει οποτεδήποτε χωρίς να χρειαστεί ο μικρός μαθητής ή μαθήτρια να απουσιάσει απ’ το σχολείο.
Παραδείγματα
Ηλικία: 16 ετών
Προεγχειρητικά: Θ(δ) 45ο ApiFix 6 μήνες: Θ(δ) 19ο
Ηλικία: 15 ετών
Προεγχειρητικά: Θ(δ) 47ο ApiFix 12 μήνες: Θ(δ) 30ο
Ηλικία: 13 ετών
Προεγχειρητικά: Θ(δ) 53ο ApiFix 3 μήνες: Θ(δ) 26ο
Μετεγχειρητικές ασκήσεις
Πλάγιες κάμψεις με αντίσταση Πλάγιες στροφικές κάμψεις